Planety i gwiazdy.

Planety poza systemem słonecznym są obiektami oddalonymi od Ziemi o biliony kilometrów, a odległości do nich mierzy się w latach świetlnych, obecnie nie ma technologii stworzonej przez człowieka, która umożliwiłaby dotarcie chociażby do najbliższych z nich. Najbliższe znane planety poza układem słonecznym znajdują się w systemie gwiazdy Proximy Centauri są to najprawdopodobniej planety skaliste, co prawdopodobnie potwierdzono przez obserwację astronomiczną oraz prawdopodobnie występują inne planety w systemie α AB Centauri, których odkrycie może niedługo nastąpić. α AB Centauri jest to system podwójny gwiazd, okrążający wspólny środek ciężkości z okresem obiegu 79 lat, jedna z tych gwiazd ma masę 1,09 masy słońca a druga jest nieco mniejsza i ma 0,8 masy słońca, Proxima Centauri okrąża te dwie gwiazdy po oddzielnej orbicie, więc nie krąży po orbicie ani składnika A, ani B, prawdopodobnie jest związana grawitacyjnie z nimi i jedynie okrąża te gwiazdy w pewnej odległości od nich i obecnie jest ona w pozycji najbliższej systemowi słonecznemu w porównaniu do obu głównych składników tego systemu gwiazd. Układ α AB Centauri zbliża się obecnie do systemu słonecznego. System α AB Centauri nie jest gwiazdozbiorem nieba północnego, najlepiej widoczny jest z półkuli południowej. 


Innym blisko położonym systemem planetarnym jest system τ Ceti w gwiazdozbiorze wieloryba (gwiazda centralna ma 78 procent masy słońca, jasność 0,45 jasności słońca i jest widzialna nieuzbrojonym okiem). Występująca tam dość podobna, ale starsza do słońca gwiazda posiadająca około 7,5 mld lat (słońce szacunkowo 4,5 mld lat) nieco mniejsza od niego i podobnie jak w systemie α AB Centauri jest gwiazdą ciągu głównego typu G, tak zwanym żółtym karłem i jest to najbliższy system z pojedynczą gwiazdą typu G. Układ położony jest około 12 lat świetlnych od Słońca, 11,9 od Ziemi. Występują tam co najmniej cztery planety skaliste potwierdzone obserwacjami astronomicznymi pozostałe trzy niepotwierdzone a jedna jest planetą kandydatem. Istnieje prawdopodobieństwo występowania na odległej orbicie jeszcze jednej planety typu Jowiszowego o masie mogącej dochodzić do 5 mas Jowisza. W bezpośrednim sąsiedztwie systemu słonecznego znajduje się wiele gwiazd typu widmowego K i M, przy których występują planety karłowate i podobne do Ziemi, typu skalistego. Gwiazdy tych planet są zimniejsze i mniejsze niż słońce, wykazujące czasami znaczną aktywność gwiezdną, wyrzucając w przestrzeń kosmiczną dość duże ilości zjonizowanej materii. 




Niedaleką gwiazdą w stosunku do systemu słonecznej jest także gwiazda Barnarda o typie widmowym M znajdująca się w gwiazdozbiorze wężownika i jest ona oddalona o około 6 lat świetlnych od Ziemi. Jest to lekki czerwony karzeł o masie 15 do 17 procent masy słońca, ma średnicę około 15 do 20 procent naszej gwiazdy, nie jest ona widoczna nieuzbrojonym okiem z Ziemi. Gwiazda Barnarda zbliża się szybko do systemu słonecznego i za około 9700 lat stanie się najbliższą nam gwiazdą, bliższą niż Proxima Centauri, znajdując się jedyne 3,8 lat świetlnych od Ziemi. Istnienie planet wokół tej gwiazdy jest kontrowersyjne, jak do tej pory nie udało się jednoznacznie potwierdzić ich istnienia.





Niektóre planety daje się zobrazować bezpośrednio przez obserwację przez teleskop jak w przypadku GL229 B (brązowy karzeł - oznaczony dużą literą, planety oznacza się literami małymi, brązowe karły to pół planety pół gwiazdy), są to najczęściej planety dużych rozmiarów, planety gazowe znajdujące się na wydłużonych orbitach, w tym przypadku jest to brązowy karzeł GL 229B.


System HD 62509 Pollux B z gwiazdozbioru Bliźniąt. Jest to pomarańczowy olbrzym, w którym trwa obecnie synteza helu w węgiel i tlen. Oficjalnie w systemie tym znana jest jedna planeta o masie mniej więcej 2,9 mas Jowisza o nazwie Thestias HD 62509 b krąży on w odległości około 1,7 AU od gwiazdy więc jest stosunkowo blisko niej, gwiazda ta znajduje się 33,8 roku świetlnego od Ziemi. Masa gwiazdy szacunkowo wynosi od 1,45 do 2 mas słońca. Istnieje jeszcze około siedmiu planet w tym systemie.


Inna gwiazda ζ Reticuli, znajduje się w odległości 39 lat świetlnych od Ziemi, w gwiazdozbiorze Sieci. Jest to system gwiazd podwójnych, której drugim składnikiem jest niemal identyczny żółty karzeł. Wiek gwiazd to 1,5 do 3 mld lat.

Inną gwiazdą nieco dalej położoną jest Mira znajdująca się 419 lat świetlnych od słońca, inaczej gwiazdę tą określa się jako Omikron Ceti (ο Ceti) i znajduje się ona w konstelacji Wieloryba, jest gwiazdą zmienną, ale jest to faktycznie system dwu gwiazd, jedna to czerwony olbrzym a druga to biały karzeł, średnica czerwonego olbrzyma wynosi 550 mln km.


Gwiazdą, która jest na granicy odrzucenia swojej warstwy powierzchniowej i stania się białym karłem lub gwiazdą supernową jest Betelgeze lub Alfa Orionis znajdująca się w gwiazdozbiorze Oriona jest najjaśniejszą gwiazdą tego gwiazdozbioru, znajduje się około 640 lat świetlnych od Ziemi.





Komentarze

Popularne posty